Αυτό που ξεκίνησε ως μια προσπάθεια φροντίδας του σώματος μας, μπορεί να έχει το αντίθετο αποτέλεσμα στην πνευματική μας υγεία. Η ορθορεξία είναι η νοσηρή εμμονή με την υγιεινή διατροφή και αποτελεί μια καινούργια διατροφική διαταραχή.
Ακούγετε σαν μια αντίφαση. Σε μια κοινωνία όπου η παχυσαρκία βρίσκεται σε έξαρση, εύλογα κάποιος θα μπορούσε να διερωτηθεί «δεν θα ήταν καλύτερα να αφαιρέσουμε όλα τα ανθυγιεινά τρόφιμα από τη διατροφή;». Κι όμως, όλοι οι ψυχολόγοι συμφωνούν πως αυτή μπορεί να είναι η κυριότερη διατροφική ανησυχία σήμερα.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, αυτοί που επηρεάζονται περισσότερο, είναι οι άντρες γύρω στα 30. Εάν έχετε νιώσει ποτέ κόμπο στο στομάχι από τις τύψεις, επειδή καταναλώσατε ένα γεύμα ψηλό σε θερμίδες, ή ακόμα αρνηθήκατε μια πρόταση για δείπνο λόγω των θερμίδων και του λίπους και προτιμήσατε να μείνετε μόνος/η στο σπίτι το σαββατόβραδο, μάλλον έχετε επηρεαστεί, αφού η ποιότητα είναι αντιστρόφως ανάλογη από την ποιότητα της διατροφής σας.
Επίσης, όταν ετοιμάζετε ένα γεύμα, ενδιαφέρεστε περισσότερο για το διατροφικό υπόβαθρο αντί για τη γεύση;
Έχετε διαμορφώσει μια «λίστα» στο μυαλό σας από φαγητά που επιτρέπονται και φαγητά που απαγορεύονται;
Σκέφτεστε το διατροφολόγιο και ετοιμάζετε όλα τα γεύματα της επόμενης μέρας για περισσότερες από 3 ώρες ημερησίως;
Το διατροφικό σας πλάνο, σας έχει απομακρύνει από φίλους και συγγενείς αφού δεν μπορούν να μαγειρέψουν όσο υγιεινά θα θέλατε;
Εάν έχετε απαντήσει θετικά σε 4 από αυτές τις 6 ερωτήσεις (Bratman test), τότε αυτό που ξεκίνησε σαν μια προσπάθεια να βελτιώσετε το σώμα και την υγεία σας, έχει μεταλλαχθεί σε κάτι ύπουλο για την πνευματική σας υγεία.
Η εκκεντρικότητα παίρνει πολλές μορφές με όλες όμως να έχουν ένα κοινό. Το στοιχείο της στέρησης. Για παράδειγμα, η «παλαιολιθική δίαιτα» στην οποία αφαιρούνται όλοι οι υδατάνθρακες και τα γαλακτοκομικά, αφού όπως υποστηρίζουν, «η λακτόζη είναι ο εχθρός της γράμμωσης». Αν αφαιρέσουμε επίσης τη γλουτένη και τα προπαρασκευασμένα τρόφιμα, τι μας απομένει;
Όσο μειώνονται τα τρόφιμα που καταναλώνουμε, μειώνονται και τα θρεπτικά συστατικά που λαμβάνουμε. Όταν αφαιρούμε διάφορα τρόφιμα από το διαιτολόγιο μας, αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο κυρίως στην πνευματική μας υγεία. Η ορθορεξία, όπως και όλες οι διατροφικές διαταραχές, είναι μια πάθηση του μυαλού που ξεκινά όταν η υγιεινή διατροφή επηρεάζει την καθημερινή μας ζωή. Εάν η υγιεινή διατροφή δεν σας αφήνει να παρευρεθείτε σε σημαντικές στιγμές, να πάτε έξω για φαγητό ή συναναστραφείτε με άλλους ανθρώπους, τότε έχει καταστεί προβληματική.
Το πρόβλημα είναι ότι σαν κοινωνία έχουμε φτάσει στο σημείο να θεωρούμε ότι κάποιος τρώει ανθυγιεινά όταν ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή! Αυτό συμβαίνει γιατί έχουμε, λανθασμένα, βάλει τις ταμπέλες «καθαρό» ή «βρώμικο» στα φαγητά. Τα τρόφιμα από μόνα τους δεν είναι υγιεινά ή ανθυγιεινά. Αυτό που έχει σημασία, είναι το πώς τα βάζουμε στη διατροφή μας, πώς τα μαγειρεύουμε και σε ποια ποσότητα και συχνότητα τα καταναλώνουμε.
Το σημαντικό είναι να ακολουθούμε μια υγιεινή διατροφή, χωρίς αυτό να γίνεται αυτοσκοπός. Είναι καλό, να μην έχουμε κανόνες στη διατροφή αλλά κατευθυντήριες γραμμές.